Abside Iglesia Moriello de Sampietro

Abside Iglesia Moriello de Sampietro
Abside Iglesia Morillo de Sampietro

viernes, 21 de octubre de 2022

"PAIS DESIERTO" TESORO TA SIEMPRE.

 He vivido hostigado mucho tiempo,
 por dolores antiguos,
sin saber
desprenderme de los malos recuerdos
ni abandonar estériles lamentos.
Regresaba sombrio a este lugar,
angustiado,
como a un laberinto,
pero abrí sus ventanas poco apoco
a la luz,
a los grillos,
a la luna. 

Torno ta os poemas de Vicente, con angluzia. Una gambada por o mío lugar me fa tornar ta ixas pachinas, ande trobo as parolas precisas, no cal debana-me os sesos ta trobar ixe punto d´espresión tan zertero y chirmano con o mío sentir.
 Cosirar casas espaldadas, marguins desfeitas, trocos barzaús, y marueños por toz os puestos. Replegar tamién com´ una ringlera de nombres y un esclatíu  d´acordanzas. Nombres  que tiengo en as escrituras cuasi siempre cambeaús, impresonals, se tornan prosimos, familiars, cutianos. Com´una "catarsis" zereña y prezisa ta sustener l´aliento d´un lugar, acordanza de unas bidas que nos han daú a nuestra. 
 Camino con cuatro presonas qu´eban bibiú astí, antes de qu´ ista soziedá que agora esclata por toz os puestos, nos fe- se creyer que nos n´ebanos d´ir, y  a desidia s´adueñase de cuasi tot.
 Rosa, Teresa, Severino, Luis, m´acompañón n´ixa remeranza mezcla de recosiros  y preta realidá.
 Quiero beyer o laú bueno encara; a calle y muitos puestos son escoscaús con o treballo de presonas que biben astí, casa mía no s´ha espaldaú, l´imos feito resistir, y a presencia d´as gallinas por a era y a "delicatessen" de os tomates de Sara y Agustín m´aconortan.
 Remato como  he prenzipiaú con escritos  de Vicente Sánchez, rechirar y rechirar - O país desierto- . No preciso cosa más, n´ista mañana gris pero no triste, apañando l´alacena de os ricuerdos, esbarrar o dramatismo y fe-los míos, a la fin, sin tristura.

Uno ha de hacer la paz con su pasado
si no quiere que mine su presente.
Aceptar lo que no puede cambiar
y aprender a vivir en el momento.
Que el perdón finalice sufrimientos
y pose en nuestros rostros la sonrisa.


 





miércoles, 24 de agosto de 2022

ELECTRONICS BOUTIQUES FESTIVALS- SOBRARBE SECO

 Soy impresionada. Un Electronic Boutique Festival n´o Barranco Cañimás. Cuasi m´afogo con un trozo pan n´o garganchón. M´en boi d´os niervos. Yo ya me tiengo que morir, porque l´esdebinedero d´ista tierra nuestra, lo beigo estalapizaú en pleno.

 Si todo ha de ser montar especta- culos ta trayer chen a "dibertise" por unos dineros ....pos en fin...no tiengo parolas. Por dencima d´a tranquilidá y o buen bebir d´os biellos d´agora... y que majos que semos toz!, y que bien tocan os grupos estrella d´o mundo mundial mientras se ye farto y bien "puesto". A organización ha siú brutal, cuantos treballan ta nusatros.

 O Barrranco Cañimás, ta o que no lo sepa, parellano teneba un camín que baixaba d´a Fuén d´a Sierra ta Boltaña. U sea, baixabamos d´o lugar de Moriello,- Morillo de Sampietro- ta Boltaña. Ixas chens tan desgraziadas, bistas por os güellos de os que bebiban en o "lugar gran" teneban astí masadas en o que se clamaba a Valle, sin cosa más. Un puesto con augua, con casetas,-masadas-pallárs y eras.Un paraiso, ixe si, ande siempre te trobabas chen de pastórs, u a unos carboneros de Navarra que feban carbón de carrasca. Ta o laú Solano, carrascas, y ta o Pocino caixigos. Ixo se remató por a indiferenzia de l´aministrazión como en  tantos puestos, pero agora yo cuento que debeba ser ta os poderes de agora, y ta nusatros, aspirar a otra cosa. No podemos aconortanos a que isto sea un circo, y nusatros os monos. Soi farta. 

Me cago en toz os que fan de comparsas con musica,con treballos, con parolas, con publicacións u con o que sia. Ista falsa "cultureta" de todo o mundo ye güeno y de o bien que bebiban os nuestros yayos, pasiandose por debán nuestro biyéndonos con l´agua n´o cuello ta sacar o nuestro treballo a trancas y barrancas.  Pero me cago cincuenta mil beces, en os fiesteros y fiesteras d´a modernidá, que s´han instalaú en un discurso de que yo soi nieto de tal de casa tal, u fillo de no se quien, soi de tal lugar, u tiengo tal casa. O Sobrarbe ye ta ellos un puesto ande son os reis, con impunidá, puen fer o que les surta de os co...... y encima los conbidamos, les damos os parabiens toz os diyas, de nueis, de 12 a 8 de maitins biben a suya bida, as bacacións, l´esparrame, por d´encima de tot. Qui les vas a charrar de carreras, de centros de Salú u de penalidaz, u de o que nos cuesta bebir astí, si les deixamos fer todo o que en Barcelona, Madrí u ande biban, no les deixan.

A la fin m´en boi, no quiero cambear o tono d´iste blog presonal. Solo puedo decir que cuan bebiba en Moriello me sentiba libre, por dencima de as torpezas de muita, muita chen, que m´ha trataú mal, muy mal.  Uey dimpués de treballar cuarenta años a lomo caliente, en ista ta yo, tierra santa y mártir, no siento cosa mas que impotencia y frustración.  Si  me lo podese premitir no me bieban ni en documental etnografico.


martes, 23 de agosto de 2022

A CHEN SABE O PRECIO DE TODO Y NO SABE A VALOR DE COSA

 Una de as cosas mas fieras de as qu´costumbro a bier, ye que a chen tresbata o valor y o precio.

 Feitos inauditos en a fiesta de Torrozilla, con estalentaús afogando animals, cuando saliban de as fiestas d´o lugár,  dimpués de ponese ziegos de alcol u d´o que fuese. Toz os de casa mia a punto imos estaú de que nos arreasen un estacazo por fe-les bier que o tozuelo no les funciona. 

Pero una imachen ye a que no me deixa dormir: uno de ixos energumenos con un billete de 50 € diziendo que cuanto baleba que lo pagaba anque no eba siu el.

¿ Tande imos con ista chen, con istas fiestas, con ixas aberrazións, chustificando que a chobentú siempre s´ha dibertiu y feito gamberradas?.  Que paren ixe tren, que m´en baixo y camino t´atrás buscando una miqueta de talento.

A yo cuasi me da un mal, y a o mío fillo tamién pero bi-ha chen que encara ha pasaú as millors fiestas d´ a suya bida. 

Me puse a leyer poesía ta no esbarafundiar más. 

A la fin , rechirando n´o mio tozuelo y en a triste realidá, alomillor no ye tan malo aber  d´esbulligar, chilar, rechirar y escotolar todo ixe fiemo.  Encara tiengo que aprender a fer crecer as garras ta sacar o tozuelo t´alto, ta fe-me: más alta, más aguda, más sincera, más amante d´o rispeto, a dominar ixe pronto, a ser  más yo, ubriendo paso a trucazos de pensamiento poetico. 

REALIDÁ, TRISTE REALIDÁ, u " toda la puta vida igual "

 Fa unas semanas pelicula de zine en A Torrozilla n´o programa " zine baixo as estrellas" d´o zertamen enologico d´Espiello y o Concello  de l´Ainsa que diz quiere fer por lo menos un auto cultural en cadag´un d´ os suyos  lugárs,  un munezipio gran, muy gran, con 25 "nucleos" u lugárs, pero con mui poqueta chen. Güen intento, millor ixo, que cosa.

 Menudo apaño tos han feito n´a carretera!!! me diz uno que antiparti n´aber  pasaú en cuasi dos años que lleba apañada, no sabe por o que se bei, que fa por lo menos 8 u diez que podeba estar dic´a l´Ainsa, apañada y polida como una carretera normal. Si no estase por unos bezinos, que no me preguntez porqué, no les paez bien por ande pasa.

 Me fa mal ista tierra mía, pienso que ye a fartera de siempre, aber de luitar por chiquetas cosas que nos fan a bida cuasi imposible. Pos pasa un año y otro y otro y no imos ta debán, ni t´atrás. Bueno, imos t´atrás en poblazión y cuento que ixe ye o pior de toz os mals. Semos " cuatro mixinos" qu´an una encomienda, mantener a tierra zenzera, apañada y pulida con serbizios segúntes a ziudá, ta que biengan cuatro diyas os turistas y os bezinos de temporada, con florituras de revistas qu´han feito, libros qu´ han escrito... a fer fiestas, pasiar con a ronda de Boltaña, afalagar  una miqueta o suyo  ego, y o diya 30 u 31 asti te quedas, bezino d´o  Sobrarbe, t´apañas como puedas, que nusatros ya t´imos animaú y feito treballar unos diyas. Porque nusatros trayemos dineros y balemos muito y as nuestras propiedáz balen cada año más, ista tierra ye com´un florero que saco l´uno de agosto, y lo escondo o 15 u 16 u alargando, alargando, ta dimpués d´as fiestas de Boltaña.  

 Siempre me pregunto cuanto podrá durar ixe  serol, iste dibertimento falso, esta grepa entre a realidá y as güenas parolas, os abrazos, ixe cosirate solo cuan te prezisan, ixa falsedá que a unos alomillor da de chintar,  pero a yo m´esbarafundia. Y por charrar como canta a  Polla Recors : toda la puta vida igual...toda la puta vida igual.    

 

viernes, 1 de julio de 2022

PAIXARICOS

 Os paixaricos son un regalo d´a  naturaleza. Una orquesta de falcillas, gurrións, cardelinas, nos espiertan toz os diyas. Y estiaño una parella de chinchiperas han feito o niedo en una caseteta que les ébanos puesto en  un zerullero d´o chardín. Zinco chinchiperas medran aprisa, aprisa y  plenarán ixe puesto de idas y benidas ta minchar moscas y mosquitos. A ixas, (carbonero común) o mío yayo les deziba o paixarico a primabera, pos comenzipian a cantar muy luego, en febrero u marzo, en o recuesto de bentoleras y bulturnos. Siempre pensaba que no criaban tan zerca de a chen y de os míos mixinos que minchan gurrión cuasi toz os diyas. Una añada mala ta cuasi todas as faziendas, pero güena ta as chinchiperas por o que s´i bei. A punto de salir d´o niedo.


 


sábado, 25 de junio de 2022

Sobre VIA FINIS. Poeta Vicente Sánchez.


 Cuan a bida atocha y atocha de berdá  y a salú se resiente, comenzipio a cargar con un fardo n´o güembro y una losa n´as costillas. Diyas que a tristura aplana os pasos, y soi esmalaganada, paez que no ye o millor inte, ta cullir un libro que m´arrima ta la fin de o caminar, ta la muerte, a de cadagún...Zaguero camín. 
Comenzipio a leyer cuasi con medrana, - soy farta de bebir siempre a un paso de o desastre más gran que se pueda pensar- y maldigo ista clica de boceros que rechiran y rechiran calamidaz tol diya. Farteras d´espitals, de contagios, de guerras, plagas, cambeo climatico, de chela-nos y abrasa-nos, de odios y penurias.
No me paizeba o millor inte ta cosirar o fin de a bida, pero resulta que si, que ye o millor inte que podeba apañar ta leyer Via Finis poesía de Vicente Sánchez, otra bez.  Poemas mui treballaús, direutos, sin falsedaz, que conbidan t´ amar a bida, y deixar aquí as millórs remeranzas y bibenzias compartidas, pos seremos nusatros mientras aiga belún que nos remere. 
Ye baliente y cheneroso, antiparti de bebir, en os escritos deixa trozos d´a  suya esistenzia:  " no habitaré ese tiempo, pero espero vivir en un poema que alguien lea". "Sólo busco preservar cierta vida entre los versos". 
 A reflesión que yo me foi ye paizida a o que leo en iste libro  de l´amigo.  No sé como será ixe fin, si m´adormiré y no m´espertaré más, u si dimpués d´un malentío largo, mui bielleta, m´en iré una tardi. Solo me fa goyo pedir ixa conzenzia, aperzibime de que isto se remata y entremistanto, como diz Vicente, aimar a bida plena, bebir, bebir.  Que no  m´alcanze a bista ta cosa más que zielo y bosque, os Treserols royos, belún quiesto que me de a man... y prou. U alomillor "elegiré mi último minuto para mirar de frente las estrellas."

Si me muero, dejad el balcón abierto, deziba Lorca, yo digo 
agora, deixaz o balcón ubierto siempre, por si me muero.




   





 

jueves, 10 de febrero de 2022

A ROGELIO CALAVIA.

Astí ye a muerte acochada n´una pocha u garchola d´a bida. 
Triste diya o de perder un amigo, triste inte sin consuelo. Tristas parolas as zagueras, que no son traduzión, que sí son rabia, calibo de remeranzas, d' impotenzia, n´ista bida que remata en muerte. 
 
Escribe, Luisa, escribe, tú que sabes, en a biella fabla de os nuestros güelos. Me tiens que traduzir toz os escritos, tiens que fer un metodo, un dizionario, falordias, rilatos, no deixar que se tresbata una fabla.... proposito fantasmal, suenio goyoso, sin rematadura. Treballos y quefers cutianos nos fan redolar como n´o fondo d´una badina. Crepazas, trancas, malentíos... atochan a realidá  ta fenos ansiar surtir d´ixa, ta trobanos atra ñafra. 
 
El derecho a la pereza, La abolición del trabajo, La generación de la utopia, La casa de mi padre... escritos, leturas, encara alredor d´a  mia mesa d´escribir, prenzipios de charradas, rechiras de tozuelo, traduzións, carraña con toz y con tot.

Malas notizias  nos arriman ta ixe fin alomillor no tan lexano, no quiero pensar que isto remata, anque s´acotole ixa enerchía. Son os diyas que a bida se nos amuestra cruda, cuasi irreyal, cuasi de otri, solo l´atitú ha de  fe-nos fuertes. Ixa rasmia ye agora n´ atro puesto, quiero prexinar que n´os Treserols, n´a Peña Montañesa, n´a Espelunga... y en as acordanzas de todas as presonas quiestas.


  


sábado, 1 de enero de 2022

DE PASOS Y DE PAUSAS


Quiero Charrar, agora que tiengo un inte,  d´un atro libro de poemas de Vicente Sánchez: DE PASOS Y DE PAUSAS.

Me caeba n´as mans chust´os primeros diyas de pandemia, lo miré por denzima y lo alzé ta millors tiempos. Antiparti alzaú  n´o tozuelo y n´o peito a rechira de un poema - Junto a tus lágrimas- . Imachen presonal ta yo, como os Treserols u a Peña Montañesa.  No pasa de baldes que nos  dedique un escrito con ixa sensibilidá y agradezimiento a os que han labraú emozións con os suyos escritos. 

“Un circuito se cierra en quien escribe

 si sabe que ha llegado a algún destino

 la pulsión anhelante del mensaje”.

Dos cosas se troban en iste libro que me fan surtir muitos sentimientos: caminar por a naturaleza y prexinar  poesía. Son bersos ta chen que camina, u que ha caminaú y ha feito alomillor en chicotes  trayeutos, grans biaches interiors.

Y bebir os versos n´a naturaleza: N´o brincar de l´augua n´un  barranco, n´a molsa d´un pinar u n´a frescura d´un felqueral, se troban: a fuén con zinco chorros de Lorca, o camín de Machado, a Libertá de Hernández, as nostalchias de Rosalía u as bibenzias de Vicente.  

Remeranzas de cuan a  poesía, os escritos y as rechiras d´o tozuelo me feban compañía en ixos trayeutos de caminante por necesidá, u por goyo. Camins que a la fin se feban curtos y a poesía me paizeba a más gran compaña que podeba tener.

 Un trayeuto ta caminar ande no  bi- ha posibilidaz de trobar coches ni cuasi umanos, ye un regalo ta os sentius, un biache t´ aentro y ta difuera, pleno de os millórs retratos mentals que se pueden fer, chunto as millórs recosiras remeranzas, y … suenios.  

  DE PASOS Y DE PAUSAS.nos Conbida a ixo;  a caminar y a prexinar y sentir l´inte de conesión con a naturaleza como parte d´era que semos: “ siento dentro de mí, caer las hojas”. “Los versos se encaraman a mis labios”.  L´aventura más gran se abre debán de nusatros, de mano de istos poemas, a posibilidá de ser liricos en as trazas de pensar y sentir,  anque no sepamos cosa  de métrica, ixo ye poesía.