Abside Iglesia Moriello de Sampietro

Abside Iglesia Moriello de Sampietro
Abside Iglesia Morillo de Sampietro

viernes, 25 de junio de 2010

Falordia antigua ta ninóns.

Ista falordia ye de una replega que fize por os años 90, mayormente, ta publicar en a revista Monte Perdido. Se clama O RUELLO DE ORO.

O RUELLO DE ORO


Xuperio, fizo una apuesta a que sabeba chintar en a casa de l´ombre mas rico de o lugar.
Determinó de felo asina: trucó en o palazio cuan yeran prenzipiando a sentase ta una lifara. Salió un criau y Xuperio feba como uno que no quiere, y a la fin le dizió:

- Biengo ta astí.... a fe-le una pregunta a l´amo de ista casa, pero me paez... que ye mui difizil de respondela.

- Pues... ¿qué quiere saber?

- Ummm, pos biyer... si o siñor podeba dezime poco mas u menos cuanto baldria un ruello de oro como la mia capeza.

O criau que cuasi se quedo tieso de l´espanto, fue a dezile-ne a l´amo de a casa que tot alticamaú le espetó.

- Que suba ese aldeano sobre todo, y se siente, que coma y beba todo lo que quiera, luego hablaré yo con el pastor ese.

Se fartó Xuperio bien farto, y dimpués l´amo entró a preguntale:

- Bueno, montañés ahora quiero que me enseñe el oro para poder decirle mas o menos cuanto vale.

Sale Xuperio; yo quereba saber cuanto baldría.

- Pero, enseñemelo por favor.

O, que agora no lo tiengo...yo quereba sabelo ¡pa cuan lo tienga¡.

sábado, 12 de junio de 2010

De as trazas de chintar.

Tiengo una rezeta de un guisau mui biello de istas montañas; os Pirineos. Son as micolas. Margarita Mairal de Tella, me diz que las fa asina: Solo se emplega augua, farina y sal. Se fa una masa con l´augua, a farina y una miqueta sal.
Se masa, y se sape que ye feita, cuan no s´apega en os dedos.Dimpués se rancan pizcos de masa y se aplanan fendo como tortetas. En una cazuela se pone augua con un chorré de azeite y se fa bullir.Se capuzan as micolas y se deixan unos 15 minutos dica se cuezcan, y se minchan caliéns.
Diz que se feban o diya de masar de maitins, ta en cuenta de pan que no en bi-eba u yera xuto.
Toda una lezión de de "supervivencia" y "sostenibilidad". Yo encara no en he minchau pero prometo fe-lo luego. Por a perbibenzia de as chens, as Valles, os Pirineos... Ixo.

jueves, 10 de junio de 2010

Escribo en fabla aragonesa

Tres u cuatro diyas sin escribir y tiengo a nezesida de fe- lo .Bi-ha que sacase as penas de aentro. Huelga en o treballo. En correos. A nezesidá afoga y ye l´hora de preguntanos que imos a fer u que nos ba a tocar fer. Ye o mio treballo. Bueno uno de os treballos. L´atro ye de limpiadora –propietaria-gerente de una Casa de Turismo Rural . Treballo que se puede rebozar de mas u menos magnificencia pero treballo a la fin ya o cabo. A yo o que de berdá me cuaca ye escribir y felo en aragonés ye a obligazión con l´herenzio de os debán – pasaús. Soi de os zagueros de una chenerazión que l´aragones yera a suya fabla. Y si no ¿ta qué?

domingo, 6 de junio de 2010

Por fin tronada

As calórs de os zagueros días nos deixan un diya de Corpus con boiras y tronadas. Pero encara fa bueno ta caminar por o monte; ixo que bienen a fer cuasi toz os que nos besitan. Yo m´en iria ta Añisclo u ta pineta pero me siento a leyer un libro de José Antonio Marina que tiengo astí a lau de os poemas en aragonés de Anchel Conte "E zaga o mar o desierto". Ye un plazer; con o silenzio, y a refrescada de a chiqueta plebida, deixase besitar por as teorías de Marina, y os difizils amors de un quiesto por yo, mayestro. No truena, ni buelan as falzillas, ni canta o gallo.

Silenzio de os lugárs de Sobrarbe, cayen cuatro gotas... ye a primabera.

Entrada ta la Bal de Pineta u A Balle Verde.

jueves, 3 de junio de 2010

Ista primabera cuasi berano

Encara ye primabera, pero a calor diz atra cosa. As primeras calórs se sienten muito.
Ha saliu a maquinaria pesada en os lugars: en l´Ainsa, en Escalona, en Tierrantona...
fan rudio, estricallan o tozuelo, pero quedara de majo...
De maitins puyqndo ta Plan, ha brincau un sarrio en Plandescún. Iste treballo tiene ixas cosas. Yo boi porobligazion ta os puestos que atros bienen a bier de lejos...
Dica de Nueva Caledonia he teniu chen en Casa Lanau-
Dimpués he baixaú ta a Zinca en o congosto de as Debotas. Ixos diez minutos fan importante tot lo diya. Y prou.