Abside Iglesia Moriello de Sampietro

Abside Iglesia Moriello de Sampietro
Abside Iglesia Morillo de Sampietro

sábado, 2 de agosto de 2014

L´ESPARBERO QUE NO MINCHABA GALLINAS.




As falordias comenzipian con -  UNA BEZ... y dimpués un cuento, una falordia de yayos ta ninóns u ninonas, de animals que charran y sapen como chens, de chens que se comunican con os animals, u de chen que no ascuita, y que no sape.  
N´o  berano de ista añada, me paez que no m´en queda de falordias n´o tozuelo, y cuasi cuasi se m´entrefila que o bebir cutiano ye prou falordia,  pero m´asentaré n´una tranca de tieda y diré :

 Una bez... n´un lugar de Sobrarbe que ha una peña a lau, eba un esparbero que le feban goyo as gallinas, o gallo, os crabitos y os corderos, que yeran por astí por os praús.
- Yo cazo gallinas, pero tiengo que guardame de que no me cazen a yo.
Por ixo, y antes de que m´estricallen,  faré bondá y no mincharé gallinas, ni os animals que cudian os ombres, antimás no me deixaré bier ta que no sospechen de yo. Por ixo bolaba alto, tan alto, que no se podeba saber si yera paixarico u un  punto n´o zielo.

Se fizo o niedo en o forato, y bebiba bien astí, criaba toz os años, pero no minchaba gallinas, s´en iba a cazar tordas, palomos, fardachos y culebras, ta que os cazadórs no lo matasen. En o lugar bebiba poca chen, yeran cazadórs de  chabalins y atros animals si podeban, pero a ixe esparbero, a ixe, no lo tocaban.  Yera como un pauto; no tocalo, no fa dengún  mal, ye l' esparbero d'a Peña.

  Feba años que no se sentiba muitos rudios en o lugar, que no teneba carretera, se puyaba por una pista de piedras con un todo-terreno. Solo bella bez o  bufido de  l´aire y l´augua de un barranco por dentro de os cantals.  A l´esparbero le feba goyo sentise o chilo que feba cuan otilaba- chiiiiiiiiiii- y puyaba alto, muy alto en o zielo.
Os yayos que bebiban astí deziban: Ixe esparbero no toca cosa, deixalo, deixalo que si no fa mal, bel bien fará.

Pero resulta que un diya manezión unos ombres disfrazaús, eba saliú por a televisión que en un lugar, eba un esparbero que no minchaba gallinas y con antiollos dende a Peña, se lo miraban, yera dino d´estudio, se lo quereban llebar, sacale plumas, replegar güegos... feban fotografias, peliculas, le grababan o chilo...
Ixe diya, l´esparbero s´a perzibió de que no bi- eba atra chen en o lugar, ¿an yeran os amos de as gallinas, que dallaban os praús y sacaban a pagentar güellas?¿an yeran os cazadórs de chabalíns? y ¿as mullérs y os ninóns?  En o lugar no quedaba chen, s´en eban iú ta otro lugar, con carretera, augua corriente, luz eletrica y con quien les aduyase a fer as faziendas. Fartos de que dengún les echase una man. Fartos de que se cayesen os tellaús, s´espaldasen as parez,
se barzasen os trocos y no poder mobese por astí.  
 Agora -bi-eba "presupuesto"ixe monte yera espazio protexiú ta fer criar esparberos, que se sabese o que minchaban y porqué.  




2 comentarios: